şapka iktisası hakkında kanun ne demek?

Şapka İktisası Kanunu, özünde, bir mal veya hizmetin fiyatının, onu satın alan kişinin ödeme gücüne göre farklılaştırılmasıdır. Başka bir deyişle, satıcının alıcının ne kadar ödemeye istekli olduğunu sezgisel olarak anlaması ve fiyatı buna göre ayarlamasıdır. Bu durum, alıcının tüketici artığını azaltarak satıcının karını maksimize etmesine olanak tanır.

Şapka iktisası genellikle pazarlık yapmaya açık olan veya fiyatların şeffaf bir şekilde belirlenmediği ortamlarda görülür. Örneğin, bir bit pazarında satıcı, müşterinin giyimine, konuşmasına veya davranışlarına bakarak onun ödeme gücü hakkında bir fikir edinmeye çalışabilir ve fiyatı buna göre belirleyebilir. Benzer şekilde, bazı ülkelerde taksiciler, turiste farklı, yerliye farklı fiyat uygulayabilirler.

Bu uygulama, fiyat ayrımcılığının bir türü olarak kabul edilebilir. Tüketiciler açısından adil olup olmadığı tartışmalıdır. Bazıları, pazarlık gücü olan kişilerin daha iyi fiyatlar almasının doğal olduğunu savunurken, bazıları ise bu uygulamanın ayrımcılık olduğunu ve dezavantajlı grupları olumsuz etkilediğini düşünmektedir.

Şapka iktisası, genellikle rekabet'in düşük olduğu veya ürünlerin farklılaştırıldığı pazarlarda daha yaygındır. Tam rekabetin olduğu bir pazarda, satıcılar fiyat belirleme gücüne sahip olmadıkları için şapka iktisası yapmaları zordur.